TOD(توسعه مبتنی بر حملونقلِ همگانی)
اکنون مهمترین برنامه تیاودی در میادین شهر تهران در میدان امام خمینی اجرا میشود. این میدان قدیمی در مرکز پایتخت با ساخت دوباره ساختمان بلدیه برای عموم مردم و ایجاد میدانگاهی که دسترسی حملونقل عمومی ازجمله مترو دارد، ویژگیهای بسیاری برای تحقق تیاودی را داراست. پیشتر نیز میدانگاه هفتمتیر با ۷هزار مترمربع احداث شد که یک ایستگاه مترو در وسط این میدانگاه قرار دارد و شهروندان به مترو دسترسی دارند.
کاهش فرصت برای تردد خودروهای شخصی
اجرای برنامه تیاودی مبتنی بر حملونقل عمومی و کاهش فرصت برای تردد خودروهای شهری است. بهنظر میرسد با اجرای تیاودی در برخی میادین یا معابر و تنگکردن عرصه برای فضای خودرومحوری، فرصتِ بیشتری را به پیادهروی شهروندان میدهد. ایجاد چنین فضایی با دسترسی آسان به حملونقل عمومی از سیاستهای شهرداری تهران است که اکنون کمیسیون ماده۵ نیز از آن استقبال کرده است. از میان ۵میدانی که برای ساماندهی آماده خواهند شد، ظاهرا میدان انقلاب ویژگیهای بسیاری برای اجرای برنامه تیاودی دارد. از مدتها پیش نیز در شورای شهر و شهرداری این موضوع مطرح بود که میدان انقلاب برای پیادهمدارشدن پتانسیل بالایی دارد. جدارههایی که در خیابان انقلاب و محدوده میدان انقلاب وجود دارد، بسیار فعال هستند و این پتانسیل را ایجاد میکند که اگر یکسری اقدامات پیادهمدار صورت بگیرد، نتیجه میدهد. سیستم حملونقل عمومی در خیابان انقلاب و بهطور کلی در خیابان آزادی بسیار سیستم کاملی بهنظر میرسد، زیرا مترو و اتوبوس دارد.
میدان اختیاریه در منطقه۳ شهر تهران نیز بین خیابان پاسداران و خیابان کامران قرار دارد. به گفته برخی کارشناسان، میدان اختیاریه قابلیت بسیاری برای تغییر از خودرومحوری به پیادهمحوری دارد. دسترسی به مترو و اتوبوس در این محدوده وجود دارد و با توجه بهوجود مراکز تجاری بهنظر میرسد زمینه برای اجرای برنامه تیاودی در اینجا هم فراهم است.
در اواخر قرن بیستم میلادی، خودرومحوری و کیفیت پایین سکونت در شهرها، منجر بهشدتگرفتن پدیدهای به نام “پراکندهرویی” و “حومهگرایی” شد. از ۱۹۸۰میلادی به بعد، در پاسخ به پراکندهرویی و هزینههای ناشی از آن، رویکردهای نوینی در جهان مطرح شد که شالوده اصلی تمامی آنها “پایداری” است. رویکردهایی نظیر روستاشهر، رشد هوشمند شهری، توسعه میانافزا، کارایی انرژی و نهایتا نوشهرگرایی، همگی بهدنبال یافتن راهکاری برای غلبه بر معضلات شهرهای موجود بودند. سرانجام در دهه۱۹۹۰ تکاملیافتهترین رویکرد برنامهریزی شهری تحت عنوان TOD_ Transit Oriented Development
را مطرح کرد که بهطور رسمی در سال۱۹۹۳ بهعنوان یکی از زیرمجموعههای رویکرد نوشهرگرایی در نخستین کنگره نوشهرگرایی معرفی شد. متأسفانه تصور غلطی در میان بسیاری از افراد و بعضا حتی کسانی که در حوزه شهری مشغول به فعالیت هستند، وجود دارد که TOD را صرفا یک فرایند ساختوساز و افزایش تراکم در پیرامون ایستگاههای حملونقل عمومی تصور میکنند. مفهوم مجتمعهای ایستگاهی نیز در پی چنین برداشتی از TOD شکل گرفته است.
زمانی که پیتر کلتورپ برای نخستینبار این رویکرد را معرفی کرد، از عنوان خوشههای پیادهمدار (Pedestrian pocket) استفاده کرد. کلتورپ بهدنبال ایجاد مناطقی پیاده بود که ساکنان آنها قادر بودند عمده نیازهای خود را بدون سفر درونشهری تامین کنند. یک منطقه پیاده، شامل ویژگیهای متعددی است که ازجمله آنها میتوان به اختلاط کاربریها، فشردگی و تراکم نسبی (نسبت به سایر نقاط شهر) و دسترسی به گزینههای متعدد حملونقل اشاره کرد. در یک منطقه پیاده بخش عمدهای از مردم در همان محدوده مشغول بهکار هستند، دسترسی به فضاهای سبز و باز، خدمات آموزشی و درمانی بهصورت پیاده برای عمده ساکنان فراهم است و بهصورت کلی مردم قادر هستند اغلب نیازهای روزانه خود را درون منطقه پیاده تامین کنند.
اخیرا یکی از مسائلی که مورد توجه مدیران شهری قرارگرفته، ساماندهی فضاهای شهری و ایجاد میدانگاههای پیاده درون شهر است. با دشوارشدن سفر با خودرو، انگیزه مردم برای استفاده از آن کاهش مییابد. سالهاست در مدیریت شهری برای حل مشکل ترافیک، پل، زیرگذر،اتوبان و پارکینگ ساخته شده است،که متاسفانه با این رویکرد، در حال تشویق مردم به استفاده از خودرو هستیم؛ اما باید به سمتِ پیادهمحوری حرکت کنیم.
مطالب مرتبط: #مشاوره_مدیریت #مشاوره_گردشگری #نظارت_برطرح_ها #مطالعات_امکانسنجی