امتیاز اعتباری چیست و چگونه محاسبه می شود؟
اعتبارسنجی
امتیاز اعتباری در نظام اعتبارسنجی عددی بین ۳۰۰ تا ۸۵۰ (در برخی استانداردها ۳۰۰ تا ۹۰۰) است که اعتبار یک کاربر در عملیات و تراکنش‌های نظام مالی را نشان می‌دهد. هر چه میزان این امتیاز بالاتر باشد، ارائه‌کنندگان تسهیلات مالی، اقبال و تمایل بیشتری برای پرداخت وام و اعتبارات به صاحب این امتیاز دارند. در نظام اعتبارسنج، از امتیازهای اعتباری برای ارزیابی احتمال بازپرداخت به موقع وام توسط یک متقاضی استفاده می کنند. بنابراین امتیاز اعتباری نقش کلیدی در تصمیم وام‌دهنده برای ارائه تسهیلات و اعتبارات به وام‌گیرندگان دارد.
ارزیابی طرح
جالب است بدانیم نظام امتیاز اعتباری توسط کمپانی Fair Isaac که به نام FICO نیز شناخته می شود بوجود آمد و امروزه توسط بسیاری از مؤسسات مالی استفاده می شود.
ویژگی‌های یک امتیاز اعتباری و نحوه کارکرد آن
در کشورهایی که نظام اعتبارسنجی به طور کارا و جامع اجرا می‌گردد، امتیاز اعتباری می تواند به طور قابل توجهی بر زندگی مالی شما تأثیر بگذارد. زیرا این مولفه، نقش کلیدی در تصمیم وام‌دهنده برای ارائه اعتبار به شما دارد.
به عنوان مثال، اشخاصی که امتیاز اعتباری کمتر از ۶۰۰ دارند، عموماً برای دریافت وام های خوب با بهره کم و مدت بازپرداخت مناسب، دچار مشکل هستند. برعکس، افراد دارای امتیاز اعتباری ۷۴۰ یا بالاتر به طور کلی با درجه خوب در نظر گرفته می شوند و می توانند نائل به دریافت وام از نظام بانکی با نرخ بهره کمتر، سود کمتر و تعداد اقساط بیشتر شوند. همچنین امتیازات بیشتر از ۸۰۰ ، شرایط بسیار عالی و ایده آلی برای دریافت تسهیلات اعتباری و وام دارند و متقاضیان محبوب وام دهندگان به حساب می آیند.
عارضه یابی
در حالی که هر سازمان اعتبارسنجی، استاندارد و محدوده ویژه خود را برای امتیازات اعتباری تعریف می کند، اما معمولاً اکثرا سازمان‌ها، از میانگین دامنه امتیاز FICO که بشرح ذیل می باشد، بهره می برند:
- عالی: ۸۰۰ تا ۸۵۰
- خیلی خوب: ۷۴۰ تا ۷۹۹
- خوب: ۶۷۰ تا ۷۳۹
- منصفانه: ۵۸۰ تا ۶۶۹
- ضعیف: ۳۰۰ تا ۵۷۹
پس می توان گفت امتیاز اعتباری شما که حاوی تجزیه و تحلیل آماری از عملکرد مالی شماست، مستقیماً بر میزان موفقیت شما در تعامل با موسسات مالی و اعتباری و نظام بانکی کشورتان تاثیر می گذارد.
تسهیلات بانکی
امتیاز اعتباری شما چگونه محاسبه می‌شود؟
به عنوان نمونه ،سه آژانس اصلی گزارش‌دهی نظام اعتبارسنجی در ایالات متحده به نام های اکوئیفاکس، اکسپرین و ترنس یونیون وجود دارد که تاریخچه اعتباری افراد را گزارش، به‌روزرسانی و ذخیره می کنند.
در حالیکه می تواند تفاوت‌هایی در اطلاعات جمع‌آوری شده توسط این سه مرکز اعتبارسنجی وجود داشته باشد، پنج مولفه اصلی در هنگام محاسبه امتیاز اعتباری ارزیابی می شوند:
۱.سابقه(تاریخچه) پرداخت‌ها
سابقه پرداخت‌ها، ۳۵ درصد از امتیاز اعتباری شما را تشکیل می دهد و نشان می دهد که آیا شخص تعهدات خود را به موقع پرداخت می کند یا خیر.
۲.مبلغ کل بدهی شما در نظام مالی
مبلغ کل بدهی شما در نظام مالی، ۳۰ درصد از امتیاز اعتباری شما را تشکیل می دهد و نشان‌دهنده درصد اعتباری است که شما در حالت فعلی در پیشگاه نظام مالی و بانکی کشور خود دارید.
۳.قدمت حساب‌ها و اعتبارات شما
قدمت حساب‌ها و اعتبارات شما یا همان طول تاریخچه اعتباری، ۱۵ درصد از کل امتیاز اعتباری شما را تشکیل می دهد. سابقه اعتباری طولانی تر، شما را به عنوان فردی با ریسک نکول کمتر در بازپرداخت تسهیلات نزد وام‌دهندگان معرفی می کند، زیرا داده‌های بیشتری از شما برای تعیین سابقه پرداختتان وجود دارد.
۴.انواع اعتبارات شما(اعتبارات ترکیبی)
انواع اعتباراتی که شما در اختیار دارید، ۱۰ درصد از امتیازات اعتباری تان را در بر می گیرد و نشان می دهد که آیا شما ترکیبی از وام‌های مختلف و اعتبارات متنوع نظیر وام خودرو یا وام مسکن و اعتبار چرخشی مانند کارت‌های اعتباری را در سبد بدهی تان دارید یا نه.
۵.اعتبارات جدید
اعتبارات جدید شما نیز ۱۰ درصد در کل محاسبات اعتباری تاثیرگذار است و شامل تعداد حساب‌های جدیدی که به تازگی یک فرد افتتاح می کند و اعتبارات جدیدی که اخیراً درخواست داده است، می شود.
فراموش نکنید در یک نظام اعتبارسنجی استاندارد، اگر کارت‌های اعتباری زیادی دارید و می خواهید برخی از آنها را ببندید که از آنها استفاده نمی کنید، بستن کارت‌های اعتباری در واقع می تواند امتیاز شما را کاهش دهد.
مشاوره سرمایه گذاری
فهامه دارای رتبه الف۳ از کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی و پایه ۱ صلاحیت خدمات اقتصادی از سازمان برنامه و بودجه کشور، عضو انجمن شرکت های مشاور سرمایه گذاری و نظارت طرح ها.